De complete puzzel: feiten en gebeurtenissen op een rij


De geschiedenis van Radio Veronica vond z'n oorsprong in Denemarken want daar bestond het al; het fenomeen zeezender: daar hadden ze Radio Mercur. Als zeezender ontdook men namelijk de wet door buiten nationaal grondgebied te gaan uitzenden vanaf een schip. Een groep Nederlandse radio handelaren wilde hetzelfde gaan doen in ons land. Muziek uitzenden afgewisseld met reclameboodschappen.

Op 15 oktober 1959 wordt daartoe in het Amsterdamse hotel Krasnapolsky de VRON (Vrije Radio Omroep Nederland) opgericht. Om de aandeelhouders tevreden te houden verzorgt elektronicus Henk Oswald tijdens een volgende vergadering, op 16 november 1959, een testuitzending van de VRON, zogenaamd vanaf volle zee, maar in werkelijkheid vanuit zijn kantoor in hartje Amsterdam, vlakbij Krasnapolsky.

Men besluit een schip aan te kopen en het oog viel op een oud lichtschip dat in de haven van het Duitse Emden lag.
Op 9 december 1959 wordt dat schip, de Borkum Riff, aangekocht en wordt gestart met de inrichting als zendschip. Hoewel al snel zou blijken dat het geen eenvoudige zaak zou worden.


VRON schip behoeft verbouwing

De Borkum Riff in Emden

inbeslagname bij Ter Apel

Het gaat allemaal niet vlekkeloos want op 11 december 1959 en op 6 februari 1960 worden onderdelen voor de zenders, die bestemd waren voor de Borkum Riff in beslag genomen. De 2e keer was dat bij de grensovergang Ter Apel (Groningen).



Op 18 april 1960 verlaat de Borkum Riff, die inmiddels omgedoopt is tot Veronica, na veel strubbelingen de haven van Emden en kiest volle zee getrokken door een sleepboot. Uiteindelijk kiest de Veronica positie voor Noordwijk.


De Borkum Riff heet nu Veronica

Krantenberichten over eerste uitzending

Laat in de avond van 20 april gaat de eerste testuitzending de lucht in. En op de dag erna met aankondigingen van Veronica omroepster Ellen van Eck. Zij had hiervoor jarenlang gewerkt bij de Curaçaose omroep.

Begin mei wordt besloten dat de Veronica naar een plaats voor de kust van Scheveningen zal worden versleept.

Er wordt inmiddels getest op een aantal golflengtes, waaronder 1620 kHz, maar de uitzendingen storen in de luchtvaartband en ook enkele kuststations voor de scheepvaart rapporteren storingen.
Uiteindelijk wordt op 17 mei gestart met uitzendingen op 1563 kHz (192 meter).


Ellen van Eck

Andere ligplaats


loep
Ellen van Eck

De definitieve golflengte

De zender van de Veronica

Technicus Cees Baarda
aan boord van de Veronica

De eindbuis van de zender,
een BTL-6-1, van de Veronica


Tony Vos
pijl
Duizenden Nederlanders stemmen nu hun radio af op 192, maar commercieel gaat het niet echt goed met het nieuwe station. Daartoe wordt in mei 1960 Tony Vos aangenomen en hij moest er voor zorgen dat Veronica beter beluisterd zou gaan worden.

In mei 1960 verhuizen de studio's die waren gehuisvest in het Nederlands Film Laboratorium te Amsterdam naar de Zeedijk in Hilversum.

Ook in mei besluiten de gebroeders Verweij dat Tony Vos programmaleider wordt.


Tony Vos gecontracteerd

De verhuizing in 1960

De studio op de Zeedijk in Hilversum

Tony Vos

Rond deze tijd komt Karel van der Woerd ook bij Veronica werken. Hij was als technicus in dienst van het NFL in Amsterdam al eerder betrokken bij opnamen voor de voorloper van Veronica, de VRON. Karel zou, als chef technicus, samen met technicus Arnold Vis al die tijd voor Veronica blijven werken, tot aan 31 augustus 1974!

In juli komt de toen 18-jarige Hilversumse Tineke de Nooij over de Zeedijk lopen en zag dat daar de studio van Radio Veronica was. Ze belde aan en vroeg of ze er kon komen werken, nou dat kon en zo zou Tineke haar radio carrière op 1 september 1960 beginnen.

Tineke de Nooij
pijl




Karel van der Woerd

Jaap, Bull en Dirk Verweij

Tineke de Nooij

Het echte succes voor Veronica blijft echter uit en in november 1960 wordt de hele organisatie overgenomen door de Hilversumse broers Dirk, Bull en Jaap Verweij. Zij zullen vanaf nu leiding geven aan de dagelijkse gang van zaken. En daarmee zetten zij zonder het direct te beseffen, de bijl in de wortels van het verzuilde Nederlandse omroepbestel.

In januari 1961 waren er plannen om Engelse uitzendingen te gaan plegen met de naam CNBC (Commercial Neutral Broadcasting Corporation). Maar die werden al gauw wegens gebrek aan succes gestaakt.


Leiding Verweij

De Engelse uitzendingen

Engelse uitzending
stop
pijl
Een promo van 23 november 1960 voor de Engelse uitzendingen die later zouden starten.

Muziek Express programmering
eerste radio Veronica
programmering uit Muziek Express
In het december nummer van 1960 van het maandblad Muziek Express werd voor het eerst de programmering van Radio Veronica gepubliceerd. Het zou het begin van een lange samenwerking worden!

Volgens een NIPO enquête trekt Veronica tegen het eind van 1960 zo'n vijf miljoen luisteraars. Nu gaat het Radio Veronica ook commercieel en organisatorisch goed. De Veronica formule was even sinmpel als doeltreffend, prettige en pretentieloze muziek. Maar de programmering bestaat nog uit kwartiertjes en half uurtjes en verschilt niet echt veel van wat Hilversum brengt. Ook kunnen we veel bekende Nederlandse artiesten horen via Radio Veronica. Ze verlenen hun medewerking veelal aan gesponsorde programma's. Een paar namen; Mies Bouwman, Ko van Dijk, Hetty Blok, Rijk de Gooyer, Kees Brusse, Eli Asser.





Fragment Muziek Express 21 mei 1961, met Bob en Brenda (Rob Out en Freda Keuker)
lexington advertentie
loep
Programma aankondiging 'Lexie goes Dixie'

Maar dan boekt de eerste grote adverteerder, Nur Die nylons, 20 reclame spots per dag. Die nylons werden overigens door de broers Verweij zelf verkocht in Nederland. Het eerste grote sponsorprogramma "Lexie goes dixie" met John de Mol Sr. wordt uitgezonden. Het was reclame voor het sigarettenmerk Lexington.
 

Luister naar een aardig voorbeeld van de 'Nur Die' reklame, ditmaal ingesproken door de later bekend geworden toneelspeler en kleinkunstenaar Henk van Ulsen.



Joost de Draaijer, studio Zeedijk


In februari 1961 start de student Nederlands aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, Willem van Kooten bij Veronica, eerst als copywriter voor reclameteksten, later als samensteller.

Onder de naam Joost de Draaijer ging in september z'n allereerste programma de ether in; "Joost mag het weten" oftewel; "J.M.H.W".


loepProgrammering september 1961 met 'Joost Mag Het Weten'


Tegelijk met Willem van Kooten komt Cees van Zijtveld het team van Veronica versterken.
Hij werkte bij een reisbureau in Hilversum en had een beetje radio ervaring opgedaan bij Minjon, de jeugdafdeling van de AVRO. En Cees had samen met Tineke de Nooij op de kleuterschool gezeten en dat schept een band.

Cees van Zijtveld zou samen met Tineke een aantal programma's presenteren, w.o. "Cocktail".
Het was een programma met o.a. toeristische tips. De teksten werden in z'n geheel uitgetypt en aldus voorgelezen door Cees en Tineke. Zoals voor het programma dat op 10 juni 1961 tussen 09.00 en 09.30 uur werd uitgezonden.



Cocktail

Cees van Zijtveld

Programma Cocktail, 10 juni 1961
 




In de zomer van 1961 werd voor de studio op de Hilversumse Zeedijk een groepsfoto gemaakt. Niet iedereen staat erop, maar hij geeft toch een aardig beeld van "de pioniers".

loep
Achterste rij, vlnr:

Karel v.d. Woerd,
Peter v.d. Wild,
Cees van Zijtveld,
Ger-An Verweij,
Ernie Keulers,
Tony Vos,
Willem van Kooten.

Eerste rij:
Wil Hogenbirk,
Ans Seppen,
Jurg van Beem,
Tineke,
Emile Kat.

In het zendschema van de maand augustus 1961 treffen we ook al het programma "Men vraagt en wij draaien" aan van de legendarische Frans Nienhuys. Het programma werd al vanaf 19 februari elke zondag uitgezonden en Frans zou dat tot 25 augustus 1974 blijven presenteren!


Programmering met MVEWD

Artikel Familie Doorsnee

'Ingeburgerd', begin 1961

Reclamefolder 1961



geluidsfragment
Reklame uit de winter van 1961

In september 1961 verschijnen er in de kranten berichten dat het razend populaire radioprogramma de familie Doorsnee, dat eerder door de VARA werd uitgezonden nu ook door Veronica zal worden uitgezonden. Het gaat steeds beter met Veronica en ze raakt al aardig "ingeburgerd". En bij reclamebureaus raakt men steeds meer geïnteresseerd in adverteren bij Veronica, het waren vriendelijke tarieven getuige een folder uit september 1961.

1961 was ook het jaar dat José van Groningen als chef zendertechnicus bij Veronica kwam werken. Hij zou er verantwoordelijk voor worden dat de zender(s) a/b/ van de Norderney keurig netjes in de lucht bleven. Hij zou dat doen met de zendertechnici Jan van Bers en Ed Terpstra. Zij werden ondersteund door programma technici, w.o. Ruud Doets, en Jaap Borst, die verantwoordelijk waren voor de bandprogramma's en in een later stadium de nieuwsuitzendingen.



José van Groningen
(† 3 maart 2001)
bij de zender.
kerstkaart In december stuurt Radio Veronica voor de 2e keer in haar bestaan haar relaties een mooie kerstkaart. kerstkaart

loep
   


Lees verder in het volgende deel: 1962