anja haasbeek
Scheveningen,
Veronica en transistors
door Anja Haasbeek
Oh, die heerlijk zwoele zotte zomers aan de Scheveningse kust, waar wandelaars gekleed in fleurige zomerse uitfits een lange bonte aaneenschakeling vormden op de boulevard. Waar ook de zonaanbidders toen nog gekleed in badpakken en zwembroeken, op het zonovergoten strand lagen te bronzen in de zon.
Scheveningen begin jaren zestig, wat een mooie tijd, de bikini vierde hoogtij; van topless had nog niemand gehoord, laat staan van naaktstranden.
Die zag je alleen op plaatjes in weggemoffelde boekjes, die te koop waren bij 'Manus van alles' in de Koningstraat. Tussen de stripboekjes waren ook boekjes met naakte mensen te vinden, die in een door hoge muren omringd kamp, het nudisme beoefenden. Voor de liefhebber lagen de boekjes door een papieren wikkel afgeschermd, in de etalage. Je kon alleen maar het hoofd en voeten zien. Als de bloteriken gebukt stonden, zag je helemaal niets. Dan was het raden wat er achter het bruine reepje papier verborgen was.
Parkeren op de boulevard was toen nog geen probleem, voor een kwartje kon je uren staan. Ook de brommers stonden op kijkhoogte dichtbij het strand.
Langs
de waterlijn konden kinderen een ritje maken op een ezeltje. Politie ter paard
maakte overuren om de zich te ver in zee wagende kinderen weer veilig in de
armen van de bezorgde ouders op het strand te geven. Vanaf de boulevard kon
je kunstenaars aan het werk zien met zandsculpturen. En de allernieuwste trekpleister
van Scheveningen, de net geopende Pier, werd druk bezocht. Duitsers groeven
nog steeds driftig kuilen in het zand, terwijl kuierende matrozen met verlof,
lonkten naar het vrouwelijk schoon in een poging een afspraakje te scoren.
Aan
de rand van de boulevard was het mogelijk om door een verrekijker voor 20
cent het nieuwste radiofenomeen te bewonderen, 'Veronica'.
Veronica
was een muziekzender, die vanaf een schip voor de Nederlandse kust op golflengte
192 meter uitzond. Hun slogan luidde: '192 goed idee, luister mee naar Veronica'
Met diskjockeys die later bekende namen zouden worden in het omroepwereldje,
zoals Joost de Draaier, Adje Bouman, Stan Haag, Eddy
Becker, Tineke de Nooij, Rob Out, Cees van Zijtveld,
en Gerard de Vries.
Zij stonden onder de bezielende leiding van de gebroeders Verweij, aan het prille
begin van het latere overbekende tv- en radiostation met diezelfde naam. Ooit
in 1960 aarzelend begonnen, werd Veronica vooral populair bij de tieners. Eindelijk
was er iedere dag een muziekprogramma voor de teenagers, en hoefde je niet een
hele week wachten op dat kleine uurtje van 'tijd voor teenagers' bij
de Vara op Hilversum 1.
'Het
station waar muziek' in zit schalde het dagelijks door de ether, en uit
de handradio, die tegelijk met het zendschip ook een bekend verschijnsel was
geworden in onze tienerconjunctuur.
Plotseling
was er ook muziek op straat. Luid knalde de muziek uit transistors, die overal
mee naar toe gesleept werden.
Verlost van het thuis binnen te moeten zitten, konden we ons nu vrij bewegen,
in de stad, in het bos en op het strand.
Natuurlijk wilde ik dolgraag ook een handradio, maar ze waren zo duur, dat het
ver buiten mijn en mijn vriendin Corry, die een beter betaalde baan had, bereik
lag. Maar waar een probleem is, is de oplossing ook vaak dichtbij, en wel in
de vorm van 'Wehkamp', een postorderbedrijf. Op naam van mijn vader vulde
ik, samen met Corry, een bestelformulier, voor de fel begeerde handradio in.
Nou het huis was te klein toen de postbode het pakje afleverde. Woedend brulde
mijn vader: 'dat stuur je maar gelijk retour, en voorlopig de eerste 3 weken
niet meer uit'. Uit ondervinding wist ik dat ik hem eerst moest laten uitrazen,
om daarna heel voorzichtig de voordelen van mijn aankoop op zijn naam te demonstreren.
Nu had ik een voordeel: mijn vader was gek op muziek, en was altijd te porren
voor wat nieuws. Zeker toen Veronica zijn klanken de ether in joeg. Mijn vader
was dan ook dagelijks bezig om het groene oog van onze Erres zo zuiver
mogelijk af te stellen op radio Veronica .
Langzaamaan kon hij de aankoop wel waarderen, en met de belofte dat ik het iedere
week trouw zou afbetalen, mocht ik het behouden.
Het
radiootje week geen moment van mijn zijde, stond 's nachts naast mijn bed,
en kostte mij een vermogen aan batterijen.
Maar op een gegeven ogenblik was mijn radio herhaaldelijk verdwenen. Mijn vader
die steeds meer aan zijn radio dragende dochter gewend was, dacht: wat zij kan,
kan ik ook, en nam mijn radio mee naar zijn werk.
'Zolang je het niet hebt af betaald is het net zo goed ook mijn radio. Trouwens
overdag heb je er toch niets aan, want je mag hem niet op je werk gebruiken'.
Daar had mijn vader gelijk in. Maar ik wil er toch eentje voor mijzelf, dacht
ik, en kwam met het volgende voorstel.
'Als u nu deze radio afbetaald en ik mag een nieuwe nemen op uw naam, dan zijn
we allebei tevreden'.
Ik had namelijk een mooie Philips transistor, met druktoetsen,
op het oog, en het belangrijkste, hij kon ook gewoon op voeding worden aangesloten.
Dus alleen mobiel koste het mij batterijen. Maar helaas was het begeerde toestel,
waarmee ik mezelf al zag liggen aan het Scheveningse strand, knap aan de prijs.
198 gulden, daar moest ik minstens 6 weken voor werken.
Maar
mijn lieve vader streek zijn hand over 't hart, en schonk mij de transistor
voor mijn verjaardag.
![]() |
Opgetogen
toog ik met Corry naar het Westeinde om bij 'Radio Meassen' de draagbare
Philips aan te schaffen.
Hunkerend
wachtten we de eerste zomerse dag af, om ons met radio Veronica, de dj´s,
de muziek en de (reclame) jingles te kunnen verpozen aan het Scheveningse strand.
![]() |
Mijn
Philips transistor
|
Twee
weken na mijn verjaardag was het eindelijk zover. Beschermd door een handdoek
en geflankeerd door twee in bikini gestoken teenagers, nam het muziekwonder
het met de jingles op tegen het ruisen van de aanstormende golven. 'Veronica,
het station waar muziek in zit' schalde het over het strand, waar de eerste
badgasten zich aarzelend kwamen laven aan de zonnestralen die het begin van
de komende zomer aankondigde.
Een
reclame spot prees: 'Nur Die nylons' aan, waar we gelukkig door de warme
zon van waren verlost. De nylons waren overigens door de slimme gebroeders
Verweij zelf op de markt gebracht en hadden via de Veronica reclame gretig
aftrek in Nederland.
Het sponsorprogramma 'Lexie goes dixie' met John de Mol Sr., maakte
reclame voor het sigarettenmerk Lexington. En Mies Bouwman presenteerde
een programma van Bayer aspirine met de titel 'Leve het Leven'.
Veronica werd zo snel populair, dat er zelfs Veronica radio's en
Veronica sigaretten op de markt kwamen.
Luisterend naar Anita Berry die 'terwijl we ons languit koesterde in
de zon' een ode bracht aan de middellandse zee, gaven wij ons over aan die speciale
sfeer, die Scheveningen zo kenmerkte.
![]() |
Hoewel
later in de middag de zon af en toe verstek liet gaan, en de meeste mensen weer
huiswaarts keerden, hadden wij aan belangstelling geen gebrek. Ik liet mij zelfs
verleiden om geassisteerd door twee sportievelingen een balletje te trappen
langs de waterlijn.
Op
een gegeven ogenblik zaten er een heleboel jongelui om ons heen. Alleen wist
ik niet zeker of die belangstelling ons betrof of het geluid uit onze transistor.
Iets verderop probeerden een paar knapen indruk te maken, door voor de omstanders
als stoere pijlers een menselijke toren te bouwen.
Al dat stoere gedoe werkte zo aanstekelijk dat ik, ondanks het vroege jaargetij
en nog onverwarmd door een wekenlange warme zon, mezelf richting het water waagde,
waar een visioen van de noordpool mij tegemoet kwam.
Maar ik liet mij niet afbluffen, en rillend van de kou stapte ik in het koude
water. Vanaf het warme zand klonken kreten van: 'ja Anja wel koppie onder hoor'.
Van Corry had ik ook geen hulp te verwachten, want die stond al weer een adonis
met zwart haar te bewonderen en had totaal geen aandacht voor haar bijna bevroren
vriendin. Terwijl ik langzaam tot aan mijn middel in de zee was gelopen, en
ook vanaf deze hoogte geen gevoel in mijn lichaam voelde, dacht ik, nu moet
het dan maar, en met een één, twee, drie in godsnaam, liet ik
mij met een snelle beweging in de ijskoude golven zakken.
Alsof ik werd afgevuurd vloog ik, gegeseld door het koude water en naar adem
happend onder een luide ijselijke gil met mijn armen omhoog gestrekt weer uit
de golven omhoog. Verdooft en half bevroren hoorde ik vaag vanaf het strand
een gejuich en applaus weerklinken.
![]() |
Trots
baande ik mij door de golven een weg terug naar het warme strand, tot ik plots
tot de ontdekking kwam, dat het gejuich en het applaus niet zozeer mijn sportieve
daad behelsde, maar gewoon het feit dat ik met mijn kapriolen het bovenstuk
van mijn bikini was kwijt geraakt.
Met een trefzekere kans op een hartaanval, liet ik mij gelijk weer zakken in
de aanstormende golven.
Met schaamrood op de kaken, graaide ik als een wanhopige in het rond om het
ontbrekende kledingstuk te kunnen bemachtigen. Terwijl ik het gevoel had dat
langzaam het leven uit mijn koude lichaam weg vloeide, voelde ik eindelijk in
het schuimend nat mijn begeerde kledingstuk.
Met
mijn linkerarm voor mijn jong ontloken schoonheden, en in mijn rechterhand het
gewraakte kledingstuk kliefde ik mij als een ijsbreker door het zeewater, en
verdween onder luid gejoel tussen twee rieten strandstoelen, die tegen elkaar
geschoven een veilig onderkomen waren voor nieuwsgierige blikken.
Kleumend en klappertandend hulde ik mij weer in het bovenste gedeelte van mijn
bikini.
Met het kippenvel op mijn blauw verkleurd lichaam en een zelfverzekerde glimlach
om mijn mond, opende ik even later mijn provisorische kleedkamer, en zei met
een kalme stem: 'zo en wie doet me dat na'.
Hoewel
ik eigenlijk door de grond had willen zakken, kreeg ik toch met dit gezegde
de lachers op mijn hand. Door een haag van jongemannen schreed ik naar mijn
veilige handdoek, en draaide de knop van de volumeregelaar op volle kracht open.
Alsof het was afgesproken schalde even later de stem van Brain Hyland met het
overbekende: Itsy Bitsy Teeny Weeny Yellow Polka Dot Bikini .... over
het strand.
Lachend luidkeels meezingend vormden ze een kring om mij heen. Gelaten liet
ik ze hun gang gaan, en lachte maar mee. Tja, want wat moest ik anders.
Van Corry, die intussen mijn kleedkamer met de zwartharige adonis in beslag
genomen had, hoefde ik ook geen steun te verwachten.
Toen
de jongens uiteindelijk afdropen en Corry vol lof over haar gespierde held weer
naast mij plaats nam en de strandbezoekers zich huiswaarts spoedden om het zondagse
avondmaal te nuttigen, overviel mij weer dat onuitwisbare dromerige gevoel dat
mij altijd op het strand in de latere middaguurtjes besloop.
Doezelend
turend over de eindeloos aanspoelende golven waardoor een verkoelend briesje
mijn warme huid beroerde, en Bob en Brenda onder de begintune, door Johnny
and the Hurricanes het programma, 'Teenagers Muziek Expres' aankondigden
dacht ik tevreden naar mijn muziekspeeltje luisterend, ik heb het lek toch boven
water gekregen, enne…gelukkig ook mijn bikinibeha!
Ach, wat een jeugdige onschuld was er toen nog. Wegdrijvend op de golven van
de flowerpower verloor niet veel jaren later iedereen zijn bovenstuk. Radio
Veronica laveerde later voorgoed de haven in, en het unieke zendschip viel stil.
Waar zijn die zotte zwoele zomers gebleven? Joost mag het weten!!!
Anja
Haasbeek - mei
2004
Foto's:
Anja Haasbeek en Haags Gemeentemuseum